Nghiêm khắc phê bình Bộ Công Thương, Tài chính về xuất khẩu gạo

Theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, quá trình điều hành xuất khẩu gạo có nhiều vấn đề khiến dư luận và doanh nghiệp phản ánh gay gắt. Phó Thủ tướng đã phê bình nghiêm khắc Bộ Công Thương, Tài chính.

Vấn đề nói trên được Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu ra chiều nay (20/4), tại cuộc họp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Hai Bộ có “vênh” nhau?

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, ngay sau khi có Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1106/QĐ-TTg ngày 10/4/2020 công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo tháng 4/2020 áp dụng hạn ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng gạo trong tháng 4 là 400.000 tấn.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương đã nhận được nhiều ý kiến của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo phản ánh việc đăng ký tờ khai xuất hiện một số bất cập khi không được thông báo về thời gian bắt đầu tiếp nhận tờ khai hoặc không tiếp cận được hệ thống. Cá biệt có trường hợp đăng ký được nhưng sau đó lại bị mất tờ khai trên hệ thống…

Nhấn để phóng to ảnh

Về phía Bộ Tài chính, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho hay: Trong thời gian từ 0h -6h15 ngày 12/4, đã có 38 doanh nghiệp đăng ký 519 tờ khai xuất khẩu với số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu là 399.989 tấn.

Đối với các lô hàng gạo hiện đang tồn tại cảng chưa xuất khẩu, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu các lô hàng gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24/3/2020 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng 4/2020 được xác nhận bởi doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh cảng, cơ quan hải quan (143.453 tấn). Số lượng xuất khẩu gạo sẽ trừ vào hạn ngạch tháng 5/2020.

Về việc dự trữ lương thực, hiện Cục Dự trữ Nhà nước đã ký hợp đồng 7.700 tấn, còn lại 170.300 tấn nhà thầu trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng. Tổng cục Dự trữ đã có kế hoạch lựa chọn nhà thầu để tổ chức đấu thầu lại 182.300 tấn gạo theo hình thức đầu thầu rộng rãi, thời điểm mở thầu là ngày 12/5/2020, dự kiến thời hạn nhập kho trước ngày 30/6/2020.

Xử lý nghiêm bất cập!

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho rằng việc bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng.

Nhấn để phóng to ảnh

Hiện nay, tình hình dịch bệnh Covid-19 và thời tiết, biến đổi khí hậu đang diễn ra hết sức phức tạp, khó lường; dự báo ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp và nguồn cung lúa gạo trong nước; một số quốc gia và vùng lãnh thổ đã phong tỏa và tăng cường dự trữ lương thực…

Do đó, việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng; trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng cho rằng, quá trình điều hành xuất khẩu gạo vừa qua có nhiều vấn đề cần phải khắc phục. Đây là nguyên nhân chính khiến dư luận, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp phản ánh gay gắt. Theo Phó Thủ tướng, trách nhiệm chính thuộc về Bộ Công Thương, Tài chính và các cơ quan liên quan.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng phê bình nghiêm khắc: “Sự phối hợp trong quá trình thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng giữa Bộ Tài Chính và Bộ Công Thương là chưa chặt chẽ, hài hoà. Điều này ảnh hưởng lớn đến nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong viêc vừa phòng chống dịch vừa tập trung phát triển sản xuất, đảm bảo an ninh lương thực, đảm bảo đời sống của người dân.

Bên cạnh đó, việc mua dự trữ gạo không đạt mục tiêu và tiến hành rất chậm. Tôi yêu cầu Bộ Công Thuơng và Bộ Tài Chính nghiêm túc rút kinh nghiệm về việc phối hợp triển khai nhiệm vụ được Chính phủ giao” .

Nhấn để phóng to ảnh

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu các Bộ, ngành liên quan đảm bảo không ảnh hưởng đến an ninh lương thực, tuyệt đối không để xảy ra thiếu gạo cho người dân. Đồng thời, đảm bảo hai mục tiêu vừa phát triển sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu, hài hoà lợi ích quyền lợi của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

“Trước hết yêu cầu các Bộ, ngành khắc phục ngay những bất cập hiện nay. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực tế các doanh nghiệp có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho doanh nghiệp” – Phó Thủ tướng yêu cầu.

Phó Thủ tướng yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5/2020 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan.

Trước mắt, việc xuất khẩu gạo nếp vẫn diễn ra bình thường. Bộ Công Thương phối hợp Bộ NN&PTNT rà soát, đánh giá tổng thể cung cầu thị trường trong nước để điều hành xuất khẩu đảm bảo không để xảy ra thiếu hụt.

Bộ Tài Chính chịu trách nhiệm mua đủ lượng dự trữ quốc gia. Bộ Tài Chính rà soát lại quy trình, thủ tục trong việc mở tờ khai Hải quan, đảm bảo công khai, minh bạch, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách.

Phó Thủ tướng giao hai Bộ Công thương – Tài Chính thực hiện điều hành hạn ngạch xuất khẩu gạo đảm bảo công khai, minh bạch, hài hoà lợi ích nhà nước, doanh nghiệp và người dân; đảm bảo thực hiện các cam kết quốc tế.

Châu Như Quỳnh